BESTECİ VE İCRACILAR

AHMED ADNAN SAYGUN

(1907-1991) İzmir’de doğan ve İttihat ve Terakki Mektebi’nde öğrenim gören Saygun, ilk müzik derslerini piyano çalarak İsmail Zühtü Kuşçuoğlu’ndan aldı. 1920’de Rosatti’nin, 1922’de ise Macar Tevfik Bey’in öğrencisi oldu. 1923’te kısa bir süre Saadettin Arel’den armoni dersleri aldı ve kendi kendine kontrpuan öğrendi. 1928’de Ankara Musiki Muallim Mektebinin açtığı sınavı kazanarak İzmir Lisesi’nde öğretmen oldu. Aynı yıl, Fransa’ya Schola Cantorum’a gönderildi. Burada Vincent D’Indy ve Eugéne Borrel’in öğrencisi oldu. 1931’de Ankara Musiki Muallim Mektebi’nde kontrpuan dersleri verdi, 1934’te Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası’nı yönetti. 1936’da İstanbul Belediye Konservatuarı’na öğretmen oldu ve aynı yıl Béla Bartok ile Anadolu’ya halk müziği derlemeye gitti. 1939’da Halkevleri müfettişliğine getirildi. 1947’de Uluslararası Halk Müzik Konseyi’nin yönetim kurulu üyeliğine seçildi. 1971’de “devlet sanatçısı”, 1985’te “sanatçı profesör” unvanlarını alan Saygun, 1950’de Fransız Hükümetinin Officier l’Académie Nişanı, 1958’de Jean Sibelius Beste Madalyası, 1979’da Çekoslovakya’nın Janacek Nişanı ve 1984’te Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri sahibidir. 1934’te İran Şahı’nın Türkiye’yi ziyareti sebebiyle Atatürk, bu iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağı konu alan bir opera sergilenmesini istemiş, Adnan Saygun, Münir Hayri Egeli’nin librettosu üzerine, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ulusal operası olma özelliğine sahip “Özsoy” operasını bestelemiştir. 1931 yılından itibaren etnomüzikolojik çalışmalara önem veren Adnan Saygun, Türk Beşleri’nin yurtdışında en çok tanınan üyesidir. Karadeniz yöresi ezgileri, Türk-Macar halk müziği arsındaki ilişki, çocuk oyunları ve tekerlemeler üzerine araştırmaları da bestecinin Türk etnomüzikolojisine değerli katkıları arasındadır. Eserlerinden bazıları: Özsoy (1934), Taşbebek (1934), Kerem (1934), Divertimento (1930), Yunus Emre Oratoryosu (1946), 1. Senfoni (1953), İnci’nin Kitabı (1960), kitap; Türk Halk Musikisinde Pentatonizm (1935), Rize, Artvin ve Kars Havalisi Türkü, Saz ve Oyunları Hakkında Bazı Mâlumat (1937), Toplu Solfej-2 cilt (1967-68), yurtdışında; Béla Bartok’s Folk Music Research in Turkey (1976).